हिंदू धर्मात पूजेच्या ठिकाणी शंख ठेवण्याची परंपरा आहे कारण शंख हे सनातन धर्माचे प्रतीक मानले जाते. पूजेच्या ठिकाणी शंख ठेवून तो फुंकल्याने शत्रूंचा नाश होतो आणि सौभाग्य वाढते असे मानले जाते. हिंदू धर्मात शंखाचे महत्त्व अनादी काळापासून चालत आले आहे. असे मानले जाते की शंखाला स्पर्श केल्यावर पाणी गंगेच्या पाण्यासारखे पवित्र होते. लक्ष्मी आणि भगवान विष्णू दोघांनीही हातात शंख धारण केला आहे.
विष्णु पुराणानुसार माता लक्ष्मी ही समुद्रराजाची कन्या आहे आणि शंख हे त्यांचे भाऊ आहे. त्यामुळे जिथे शंख असतो तिथे लक्ष्मीचा वास असतो असाही समज आहे. या कारणांमुळे शंखपुजेने भक्तांना सर्व सुख प्राप्त होणार आहे. घरामध्ये शंख ठेवल्याने वास्तुदोष दूर होतात आणि त्यासोबत धन आणि आरोग्य प्राप्त होते. तुमच्या घराच्या कोणत्याही भागात वास्तुदोष असेल तर त्या कोपर्‍यात शंख ठेवल्याने तेथील वास्तुदोष संपतो. घरात आनंद आहे. चला जाणून घेऊया शंखाशी संबंधित वास्तू उपाय..
धर्मग्रंथात तीन प्रकारचे शंख सांगितले आहेत – दक्षिणावर्ती, मध्यवर्ती आणि वाम. असे मानले जाते की श्री विष्णूचा शंख मध्यभागी आहे आणि देवी लक्ष्मीचा शंख डाव्या बाजूला आहे. मान्यतेनुसार पूजेच्या वेळी दक्षिणावर्ती आणि डाव्या बाजूच्या शंखांचा वापर केला जातो.
शंखाशी संबंधित वास्तू उपाय -क्षिणेकडील शंखाने शालिग्राम आणि लक्ष्मीची पूजा केल्याने धनाची प्राप्ती होते. याशिवाय वैवाहिक जीवनात सुसंवाद वाढतो. उत्तर दिशेला शंखमध्ये पाणी ठेवल्याने कुटुंबात सौहार्द वाढतो. जर तुमचे मूल अभ्यासात कमकुवत असेल, तर शंख पाण्यासोबत पाजल्यास बौद्धिक क्षमता विकसित होण्यास मदत होते.घरामध्ये शंख फुंकल्याने सात्विक उर्जेचा संचार होतो आणि घरात नकारात्मक ऊर्जा असेल तर ती संपते. ज्या घरात वास्तुदोषामुळे नकारात्मकता असते, त्या घराच्या ईशान्य कोपर्‍यात शंख फुंकल्याने वास्तुदोषाचा वाईट प्रभाव नाहीसा होतो. घरामध्ये शंख फुंकून त्याची पूजा केल्यास मनोकामना पूर्ण होतात.
शंखाचे धार्मिक आणि वैज्ञानिक महत्त्व- धार्मिक मान्यतेनुसार पूजास्थळी शंख स्थापित केला जातो. ज्या घरात शंख ठेवला जातो आणि तो रोज फुंकला जातो, तिथे धनाची देवी लक्ष्मी वास करते. शंखध्वनीमुळे नकारात्मक ऊर्जा दूर होते आणि कोणत्याही प्रकारच्या ओव्हरहेड अडथळ्याचा प्रभाव पडत नाही. वैज्ञानिकदृष्ट्याही शंखाला विशेष महत्त्व आहे. शंख वाजल्याने वातावरण शुद्ध होते असे मानले जाते. त्याचबरोबर शंखाचा आवाज जिथे पोहोचतो तिथे सर्व अदृश्य जंतू नष्ट होतात. याशिवाय शंखामध्ये थोडासा चुना भरलेले पाणी पिल्याने शरीरातील कॅल्शियम चांगले राहते. त्याचबरोबर शंख फुंकल्याने हृदयविकार आणि फुफ्फुसाचे संक्रमण दूर होते.
शंखाचे वास्तुशास्त्रीय महत्त्व- म्हणजे शंखाचे केवळ धार्मिक किंवा वैज्ञानिक महत्त्व नाही, तर वास्तुशास्त्रातही त्याचे महत्त्व मानले गेले आहे. वास्तुदोष दूर करण्यासाठी शंखशिंपल्याचा वापर केल्यास अनेक फायदे मिळू शकतात. यामुळे वास्तुदोष तर दूर होतातच, शिवाय आरोग्य वाढ, आयुषप्राप्ती, लक्ष्मीप्राप्ती, पुत्रप्राप्ती, पितृदोष शांती, विवाहास होणारा विलंब असे अनेक दोष दूर होतात व दूर होतात. ते पापमय असे म्हणतात.
