21 जून 2015 पासून प्रत्येक वर्षी 21 जून रोजी जागतिक योग दिवस साजरा केला जातो. हा दिवस संपूर्ण जगभरात साजरा केला जातो. या निमित्ताने कोट्यवधी लोक एकत्ररित्या योग करून निरोगी राहण्याचा आणि शांततेचा संदेश देतात. 2022 मधील आंतरराष्ट्रीय योग दिनाच्या 8 व्या आवृत्तीची थीम मानवतेसाठी योग म्हणजेच मधेसर षेी र्कीारपळीूंफ असे आहे.
योगविद्या भारताची प्राचीन परंपरा आहे. तन आणि मनाचे योग्य संतुलन राखण्यासाठी योगसाधना केली जाते. मात्र, ही प्राचीन विद्या असली तरीही जनमाणसांत याविषयी जनजागृती झालेली नव्हती. शिवाय, योगाविषयी अनेक गैरसमजही पसरलेले होते. त्यामुळे योगविद्येची जनजागृती व्हावी आणि या विद्येचा जगभर प्रसार व्हावा याकरता भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी पुढाकार घेतला. भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी संयुक्त राष्ट्र संघाला सप्टेंबर 2014 मध्ये योग दिवस करण्याचा प्रस्ताव मांडला.
संयुक्त राष्ट्र संघाने 21 जून रोजी योग दिन साजरा करण्याचा उपक्रम 90 दिवसांत पूर्ण बहुमताने पारित केला. काही देश वगळता प्रथमच 21 जून 2015 रोजी संपूर्ण जगभर योग दिन साजरा करण्यात आला. 21 जून हा दिवस निश्चित करण्यामागे एक कारण म्हणजे 21 जून हा वर्षाचा सर्वात लांब दिवस आहे, हा दिवस मनुष्याचे दीर्घ आयुष्य दर्शवणारा आहे. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की 21 जून रोजी सूर्य लवकर उगवतो आणि उशीरा मावळतो .म्हणूनच, या दिवशी सूर्याचा प्रकाश पृथ्वीवर सर्वात प्रभावी असतो. काही विद्वान यामागील कारण देखील देतात की उन्हाळ्यातील संक्रांतीच्या पश्चात पहिल्या पौर्णिमेच्या दिवशी योगाची दीक्षा देऊन शिवाने आपल्या सात शिष्यांना योगाचा प्रथम प्रसार किंवा उपदेश दिला. हा दिवस शिव आणि दक्षिणायण अवतार दिवस म्हणूनही ओळखला जातो.
चांगले आरोग्य मिळविण्यासाठी आपण योगाकडे वळले पाहिजे. आणि नियमितपणे योग करून स्वतःला निरोगी ठेवलेे पाहिजे. हाच हेतू योग दिवस साजरे करण्याचा आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वात 21 जून 2015 रोजी पहिला आंतरराष्ट्रीय योग दिन साजरा करण्यात आला, ज्यामध्ये, 35,985 लोक आणि 84 देशांच्या प्रतिनिधींनी दिल्लीच्या राजपथवर योगाचे 21आसन केले. योग दिनाच्या पहिल्या समारंभाने दोन गिनीज रेकॉर्ड मिळवले. प्रथम रेकॉर्ड 35 हजाराहून अधिक लोकांसह योगा करणे दुसरे आणि या कार्यक्रमात भाग घेणार्‍या 84 देशांतील लोकांनी या समारोहात भाग घेतला. जगभरात योगाचे महत्त्व 3 दशकात अधिक वाढले आहे. योग आता कोणत्याही देश किंवा धर्माला बांधलेला नाही. हे सीमा ओलांडून घराघरात चांगले आरोग्य मिळविण्यासाठी केले जात आहे.े
योगाचे फायदे –
योगा केवळ शारीरिक तंदुरुस्ती आणत नाही तर जास्तीत जास्त मानसिक शांती देते. यामुळे मन शांत राहते आणि तणाव कमी होतो. यासह, हे शरीराच्या सर्व क्रियाकलापांवर देखील नियंत्रण ठेवते. सुख, दु: ख, प्रेम यासारख्या जीवनातील सर्व अभिव्यक्तींवर योगाचे नियंत्रण असते.
शरीर निरोगी ठेवते – शरीराचा रक्त प्रवाह योगाद्वारे नियंत्रित केला जातो, ज्यामुळे शरीरात चपळता येते, जे हानिकारक विष काढून टाकते, ज्यामुळे शरीराचे विकार दूर होतात आणि रुग्णांना त्यातून आराम मिळतो. त्याच वेळी, सकारात्मकतेची भावना वाहते. ज्यामुळे शरीर निरोगी राहते.
वजन कमी – योगाचे सर्वात प्रभावी स्वरूप म्हणजे सूर्यनमस्कार, ज्यामुळे शरीरात लवचिकता येते. रक्तप्रवाह चांगला होतो. शरीरातील जडपणा आणि कडकपणा दूर करते. योगाद्वारे वजन नियंत्रित केले जाते.
कमी चिंता – योगामुळे मन एकाग्र राहते, थंडपणाची भावना येते आणि चिंता सारखे विकार संपतात. योगामुळे राग कमी होतो, रक्तदाब नियंत्रित होतो, ज्यामुळे शारीरिक आणि मानसिक संतुलन राखले जाते.
मनोबल वाढवते – योगाद्वारे व्यक्तीमध्ये आत्मविश्वास वाढतो, आत्मविश्वास येतो. जीवनाच्या प्रत्येक क्षेत्रात कामात यश आहे. मानव प्रत्येक परिस्थितीशी लढण्यास सक्षम आहे. जीवनातील आव्हानेही उत्साहाने घेतात
रोग प्रतिकारशक्ती वाढवते – योगा चयापचय सुधारते आणि श्वसनाचे कार्य संतुलित करते, ज्यामुळे एखाद्या व्यक्तीची रोगांशी लढण्याची क्षमता वाढते. सर्वात मोठ्या आजाराशी लढण्यासाठी शक्ती प्रसारित केली जाते. योग आणि ध्यानातील सर्वात मोठ्या आजारावर उपाय आहेत.
जीवनासाठी उत्साह वाढतो – तुम्ही योगाला जादू असेही म्हणू शकता, नियमितपणे योगा केल्याने जीवनासाठी उत्साह वाढतो. आत्मविश्वास वाढतो, सकारात्मक भावना येते, तसेच आत्मविश्वास देखील वाढतो, ज्यामुळे जीवनाकडे उत्साह वाढतो.
ऊर्जा वाढवते – मनुष्य दररोज अनेक उपक्रम करतो आणि दिवसाच्या अखेरीस थकतो, पण जर त्याने नियमित योगा केला तर त्याच्यामध्ये ऊर्जा पसरते. कोणत्याही कामाबद्दल थकवा किंवा दुःखाची भावना नाही. सर्व अवयवांना त्यांचे कार्य करण्यासाठी पुरेशी ऊर्जा मिळते, कारण योगामुळे अन्न योग्य पचन होण्यास मदत होते ज्यामुळे दैनंदिन ऊर्जा वाढते.
शरीर लवचिक बनते – शरीरात चरबीचे प्रमाण कमी असते, ज्यामुळे लवचिकता येते. लवचिकतेमुळे शरीरात कधीही अनावश्यक वेदना होत नाहीत.
